Veganisme: wat – waarom - hoe dan?

Je kan geen horecazaak in Amsterdam meer binnen lopen zonder de woorden ‘vegan options available’ te zien staan. Vroeger werd veganisme misschien gelinkt aan hippies en geitenwollen sokken (vreemd eigenlijk, want geitenwol is helemaal niet vegan?), maar tegenwoordig is het hartstikke normaal en kan je er niet meer omheen.

Wat?

Wat is veganisme precies? Volgens Van Dale: “iemand die geen dierlijke producten eet of op een andere manier gebruikt.”[1] Volgens de Nederlandse Vereniging van Veganisme (NVV) is “Veganisme een levensstijl waarbij – voor zover praktisch haalbaar – wordt afgezien van alle vormen van exploitatie van, en wreedheid naar, dieren voor eten, kleding of andere doeleinden.” [2].

Waarom?

Volgens de NVV is het doel van veganisme in eerste instantie het vermijden van exploitatie en wreedheid naar dieren toe, en voor veel mensen is dit dan ook de eerste reden om veganist te worden. Mocht je hier meer over willen weten, dan zou je kunnen kijken naar de documentaires Dominion (Youtube) [3] of beeldmateriaal op www.ongehoord.info. [4] Als je interesse hebt in het gezondheidsaspect van veganisme, dan is The Game Changers (Netflix) [5] een aanrader. Als je liever leest dan kijkt: het e-book van Ed Winters (ook wel bekend als Earhtling Ed) geeft een aantal duidelijke argumenten. [6] (Het linkje leidt naar een Google Drive bestand van het e-book, maar je moet hem even downloaden om te kunnen lezen).

Naast het dierenleed en het gezondheidsargument is er een andere reden waarom veel mensen kiezen voor een veganistische leefstijl: de invloed van dierlijke producten op de opwarming van de aarde. Veel mensen weten wel dat ‘vlees slecht is voor het milieu’, maar hoe het nou precies zit, kan nog best ingewikkeld zijn. Ik leg het je uit.

Dierlijke producten & opwarming van de aarde

De mens is de belangrijkste oorzaak van de opwarming van de aarde. We stoten veel – te veel – broeikasgassen uit, en hierdoor verandert het klimaat. Dit heeft een aantal heftige gevolgen, zoals het stijgen van de zeespiegel, extreme weersomstandigheden en droogte. De belangrijkste broeikasgassen zijn koolstofdioxide (CO2), methaan (CH4), lachgas (stikstofdioxide, N2O) en waterdampen. Wat ze precies doen en waar ze vandaan komen staan omschreven in dit artikel van Millieucentraal. [7] Deze broeikasgassen worden op allerlei manieren uitgestoten, maar een grote uitstoter wereldwijd is de vee-industrie. Op de website van Cowspiracy staan alle feiten op een rijtje, inclusief linkjes naar de bijbehorende onderzoeken. [8] Kijk je liever naar beelden dan dat je leest? Op Netflix wordt alles in hun documentaire toegelicht. [9]

Cowspiracy

De belangrijkste Cowspiracy cijfers voor je op een rijtje: Dierlijke landbouw (“animal agriculture”) zorgt voor 18% van de uitstoot van broeikasgassen wereldwijd [10], en het produceren van dierlijke producten (“livestock and their byproducts”) zorgt zelfs voor 51% van de uitstoot van broeikasgassen wereldwijd. 18% en 51% is een groot verschil: het verschil tussen deze twee dingen is dat Animal Agriculture puur het fokken en houden van (vee)dieren is, terwijl Livestock over de gehele productieketen van vlees en andere dierlijke producten zoals zuivel, eieren, leer, wol, et cetera gaat. Die gehele productieketen van dierlijke producten zorgt dus voor 51% van de uitstoot van alle broeikasgassen wereldwijd! Ook is voor het produceren van dierlijke producten veel water nodig. Ter illustratie: voor de productie van één hamburger is ongeveer 3000 liter water nodig. Dit staat gelijk aan twee maanden douchewater. [11] Op deze infographic van Cowspiracy staat alles overzichtelijk op een rijtje (deze is zeer geschikt om door te sturen naar mensen die graag meer informatie willen!) [12]

In de documentaire Powerplant van Marianne Thieme (te bekijken op Youtube, [13]) wordt gekeken naar wat we kunnen bereiken als we met zijn allen overstappen op een veganistisch dieet. Samengevat: 8 miljoen mensenlevens, een daling van CO2-uitstoot van 70%, en 1,5 biljoen dollar. Dit zijn natuurlijk slechts voorspellingen, maar dat het aannemen van een veganistische leefstijl vele voordelen heeft, is inmiddels wel duidelijk.

Hoe dan?

Veganistisch leven is tegenwoordig helemaal niet moeilijk, maar juist al deze informatie kan overweldigend zijn. Gelukkig sta je er sinds de uitvinding van Google niet meer alleen voor, en zijn er allerlei websites om je te helpen. De belangrijkste: de website van de NVV [14], Nederlandse facebookgroepen waar je terecht kan met al je vragen [15], [16], tips & tricks van de VeganChallenge [17]. Wil je snel weten of een product veganistisch is? Neem een kijkje op Vegan Wiki [18]. Meer weten over gezondheid en zorgen dat je geen voedingsstoffen tekort komt: de blog van Lobke Faassen is erg handig [19]. En heb je inspiratie nodig? Kijk ook op een van mijn favoriete blogs: Lisa Goes Vegan [20].

Misschien wist je dit allemaal al, maar het kan ook zijn dat deze informatie nieuw voor je is. Dat kan schrikken zijn, en dat is helemaal oké. Wil jij graag je steentje bijdragen aan het tegengaan van de opwarming van de aarde? Wellicht motiveren al deze dingen je wel om de eerste stappen te zetten naar een veganistische levensstijl. Hopelijk laten de linkjes in de vorige alinea je zien dat het helemaal niet moeilijk hoeft te zijn. Het is misschien wat overweldigend, maar je kan altijd klein beginnen natuurlijk. Probeer bijvoorbeeld een dag per week vegetarisch eten, een laagdrempelige manier om kennis te maken met plantaardig eten waarbij je alvast je steentje bijdraagt. En zit je binnenkort aan het diner met koppige familieleden die nog wel een keer willen horen ‘waarom vlees en zuivel dan zo slecht voor het milieu is’? Stuur ze gewoon even dit artikel door. Hoef jij het in ieder geval niet meer uit te leggen.

Database

Wat?

[1] Van Dale: Veganist https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/veganist#.XftJXxdKjOQ

[2] Nederlandse Vereniging van Veganisme: wat is veganisme? https://www.veganisme.org/veganisme/

Waarom?

[3] Documentaire: Dominion https://www.youtube.com/watch?v=LQRAfJyEsko

[4] Ongehoord: beeldmateriaal uit Nederlandse slachthuizen http://www.ongehoord.info/

[5] Documentaire: The Game Changers https://www.netflix.com/search?q=game%20changers&jbv=81157840&jbp=0&jbr=0

[6] E-book: 30 excuses van niet-veganisten en hoe daar op te reageren https://drive.google.com/file/d/1cpbTmsy4Bx1p2c5TyzQ5Cad_qdSK4M-7/view

Dierlijke producten & de opwarming van de aarde

[7] Wat is het broeikaseffect https://www.milieucentraal.nl/klimaat-en-aarde/klimaatverandering/wat-is-het-broeikaseffect/

[8] Cowspiracy: facts https://www.cowspiracy.com/facts