-Sam Buunk
Morgen is het nationale zaaidag. Deze dag is in het leven geroepen door de Bijenstichting en wordt georganiseerd door The Pollinators, een organisatie die zich inzet voor het herstel van bijen en andere bestuivende diersoorten. Wij vroegen Gaya ten Kate, trainee bij The Pollinators, om ons bij te praten over deze bijzondere dag.
Waarom zijn bijen eigenlijk belangrijk?
Bijen en andere bestuivers zoals zweefvliegen zorgen voor de bestuiving en dus de voortplanting van verschillende bloemen en planten. Het gaat niet goed met de bestuivers. Dit komt mede door een gebrek aan gevarieerde bloemen, wat voedsel is voor de bestuivers. Een groot deel van de planten kan niet groeien zonder bestuiving. Omdat deze planten ook in de landbouw voorkomen en driekwart van de soorten groenten en fruitbomen wereldwijd afhankelijk zijn van deze insecten, is bestuiving voor onze voedselzekerheid van groot belang.
Hoe ernstig is het gesteld met de bijen en andere bestuivers?
Best wel ernstig. Er zijn 360 verschillende soorten wilde bijen waarvan ruim de helft momenteel op de rode lijst staat. Deze soorten zijn verdwenen, kwetsbaar, of worden met uitsterven bedreigd. In de periode 1989-2014 zijn de populaties van bijen en andere bestuivers met ruim tachtig procent afgenomen.
Maar afgelopen zaterdag is toch een recordaantal bijen geteld?
Dit jaar waren er een stuk meer tellers. Ook was het relatief goed weer. Dit betekent automatisch dat er meer bijen worden geteld. Het is daarom nog te vroeg om iets te kunnen zeggen over de populatie. In stedelijke gebieden lijkt het wel beter te gaan met de bij. Maatregelen die gemeenten en mensen zelf hebben genomen door anders te maaien en bij te zaaien lijken in stedelijke gebieden effect te hebben.
Wat zijn oorzaken van de afname van de populatie?
Schaalvergroting en toegenomen monocultuur in de landbouw is een van de oorzaken. Intensieve landbouw heeft het Europese landschap in de laatste tientallen jaren snel veranderd. Door schaalvergroting ontstonden percelen ontstonden die efficiënter bewerkt konden worden. Als gevolg verdwenen allerlei stukken grond zoals, singels, hekjes, greppels, en andere erfafscheidingen. Deze stukken zijn belangrijk voor bijen omdat ze een grote diversiteit aan voedselbronnen bevatten. Deze voedselplekken moeten voor bijen op korte afstand van elkaar liggen, omdat ze vaak tussen voedselbronnen op en neer vliegen.
In een monocultuur wordt er op grote schaal één gewas verbouwd. Hierdoor is er een groot gebied waar bijen maar één plant kunnen vinden, wat de diversiteit aan voedsel beperkt. Naast de afname van voedsel zijn ook bepaalde pesticiden erg giftig voor bijen.
Wat is jullie doel voor de Nationale Zaaidag?
Vóór de coronacrisis had The Pollinators als doel om een half miljoen vierkante meter in te zaaien. In de zakjes met zaad die we aan mensen geven zitten zaden voor 15 verschillende wilde bloemen waarmee we een enorme toename aan voedselplekken voor de bestuivers kunnen bieden. Vanwege corona maatregelen kunnen we niet alle activiteiten door laten gaan zoals gepland, maar we verwachten alsnog een grote bijdrage.
Heb je zaaitips?
Je kunt hiervoor het beste op onze blog kijken. We hebben een uitgebreide lijst met tips!
The Pollinators heeft op zo’n 1000 plekken in het land voedselbanken voor bijen geopend waar jij je zaadjes kunt ophalen. Check deze hier