Door Luc van Veghel en Jorinde Koorneef | 

Klimaatrechtvaardigheid is een begrip wat steeds vaker valt, maar wat doet JMA er eigenlijk mee? Sinds 2020 is JMA de ‘climate justice committee’ rijker, met het doel om een bijdrage te leveren aan het realiseren van klimaatrechtvaardigheid. Op 16 februari organiseert deze commissie een paneldiscussie om te reflecteren op de klimaatrechtvaardigheid binnen COP26. 

Wil je je direct aanmelden voor het evenement, registreer je dan hier.

Reden genoeg om met een van de commissieleden, Jana Vítková, in gesprek te gaan over klimaatrechtvaardigheid, de Climate Justice Committee, het COP26 evenement, en de motivatie om bij een klimaatrechtvaardigheid commissie te gaan:  

Jana Vítková van de Climate Justice Committee van JMA

Hallo Jana, laten we direct beginnen met klimaatrechtvaardigheid zelf. Wat houdt het eigenlijk in? 

In het kort betekent het dat klimaatverandering ons niet allemaal hetzelfde raakt. We kunnen dus niet zeggen dat we allemaal in hetzelfde schuitje zitten, want dat is niet zo. Afhankelijk van verschillende factoren, zoals gender, etniciteit, religie, socio-economische achtergrond, etc. raakt klimaatverandering iedereen op een andere manier.
Daarnaast zie je dat verschillende groepen mensen in verschillende mate invloed hebben op het beleid rondom klimaatverandering. COP26 was hier een goed voorbeeld van. Op de laatste dag waren India, een aantal kleinere eilandstaten, en Westerse landen, inclusief Europa, in discussie. Alleen werd het perspectief van India en de eilandstaten nauwelijks meegenomen. De Westerse landen namen nog steeds de beslissingen. 

Een heel helder antwoord. Heb je ook voorbeelden over waar klimaat onrechtvaardigheid voorkomt? 

Beeld je in dat je een vrouw bent in een ontwikkelingsland. Jij bent degene die voor je familie moet zorgen, maar doordat globale temperaturen stijgen wordt het steeds moeilijker om voldoende water voor je familie te halen. Hetzelfde met voedsel, waar steeds moeilijker aan te komen is als er niks meer groeit op landbouwgrond. Daar komt dan nog bovenop dat je vaak verder moet reizen voor deze dingen, en dat de kans op seksuele intimidatie onderweg dan ook groter wordt. Klimaatverandering zorgt er dus voor dat de vrouw in het ontwikkelingsland moeilijker aan water en voedsel kan komen, en ook nog eens meer kans heeft om seksueel geïntimideerd te worden.

Dit klinkt misschien heel harteloos, maar waarom zouden jongeren uit Europa zich hiermee bezig moeten houden? Met klimaatrechtvaardigheid bedoel ik dan? 

Waarom zou je je er niet mee bezig houden? Ik denk dat iedereen vanuit empathie, en vanuit het zijn van een mens, zich bezig moet houden met klimaatrechtvaardigheid. Er is een connectie tussen zelf bijna niet beïnvloedt zijn in je leven door klimaatverandering, en machtige mensen die jou vertegenwoordigen in het maken van klimaatbeleid. Als je dat ziet, denk ik dat je je eerder gaat realiseren dat andere mensen minder tot niet gerepresenteerd worden door de machtige mensen. Ik hoop in ieder geval dat mensen zich hiermee bezig houden omdat ze aardig voor elkaar zijn, en omdat ze de urgentie zien in klimaatverandering en hoe dit alle mensen op een andere manier beïnvloedt. 

De climate justice committee van JMA focust er dus vooral op om jongeren te laten zien dat klimaat onrechtvaardigheid bestaat en hoe en waar het voor komt?

Daar komt het inderdaad op neer. Om dit te doen hebben we een gemeenschap opgezet waarmee we onderling bewustzijn proberen te creëren over deze onrechtvaardigheden over de hele wereld. Dit doen we op twee manieren. We hosten interne leersessies, waarin we leren over bestaande onrechtvaardigheden door bijvoorbeeld podcasts te beluisteren of wetenschappelijke artikelen te lezen. Hier houden we discussies over om op die manier collectief te leren en om elkaars meningen te bevragen. Verder ondernemen we vanuit de gemeenschap acties om de onrechtvaardigheden te verminderen. We geloven er sterk in dat je het beste actie kan ondernemen vanuit een gemeenschap, samen met anderen die de kennis hebben van waar het probleem rondom klimaat onrechtvaardigheden zit. Dit kan iemand halen uit een opleiding, door een persoonlijke connectie met het onderwerp, maar ook uit onze interne leersessies. Met de gemeenschap zetten we dan acties op met het doel om het systeem te veranderen en om zo klimaat onrechtvaardigheden te verminderen.

Is het dan ook het doel van de commissie om nieuwe mensen te inspireren om mee te werken dit probleem op te lossen?

Absoluut! Het maakt niet uit wat iemands achtergrond is, of wat iemand weet over klimaatverandering en de onrechtvaardigheden die erbij horen. We verwelkomen iedereen die wil leren over onrechtvaardigheden en klimaatverandering. De gemeenschap communiceert in het Engels.

Wat voor acties ondernemen jullie?

Toen onze commissie begon een paar jaar geleden, was het voor ons de eerste stap om een aantal sessies van intern leren te organiseren, zodat we allemaal op hetzelfde niveau zaten. Vorig jaar hebben we de volgende stap gezet, en zijn we begonnen met het verder uitbreiden van onze gemeenschap. Een eerste actie was om de ‘indigenous liberation day’ mede te organiseren afgelopen oktober, met als doel om mensen samen te brengen die dit thema belangrijk vinden. 

Na deze actie dag zochten we naar een nieuw thema. Ongeveer tegelijkertijd vond COP26 plaats. We zagen wat daar gebeurde en kwamen tot de conclusie dat we hier iets mee wilden doen. Hier zijn we de afgelopen maanden mee bezig geweest: de organisatie van het ‘COP26, the climate justice perspective panel discussion’ event. Dit zal op 16 februari tussen 18:00 en 20:00 online plaatsvinden, en zal in het Engels zijn.

Wat kunnen we van dit evenement verwachten? En hoe kunnen we ons aanmelden?

Tijdens dit 2 uur durende evenement nodigen we 6 sprekers uit om over hun perspectieven op klimaatrechtvaardigheid tijdens COP26 te spreken, waarna we hierover zullen discussiëren. De sprekers zullen onder andere een feministisch en een inheems perspectief vertegenwoordigen. Verder duiken we wat dieper de wetenschap in, en zullen we het bijvoorbeeld hebben over voedsel rechtvaardigheid en over de rol van onderwijs. Ook zullen er natuurlijk persoonlijke verhalen gedeeld worden. Dus iedereen die meer wilt weten over klimaatrechtvaardigheid, gelijkheid, diversiteit en inclusiviteit is van harte welkom!

Iedereen die zich aan wil melden, moet het registratieformulier invullen en dan sturen wij de zoom-link om toegang te krijgen tot het evenement. 

Dan heb ik nog één laatste vraag. Waarom ben jij bij de climate justice committee gegaan? En wat is het aan klimaatrechtvaardigheid dat jou echt inspireert? 

Toen ik naar Nederland kwam om te studeren wilde ik vrijwilligerswerk doen om klimaatverandering tegen te gaan. Tegelijkertijd schreef ik mijn scriptie over een onderwerp gerelateerd aan klimaatrechtvaardigheid. Na een gesprek met JMA werd ik uitgenodigd voor de climate justice committee. Dit sloot heel goed aan op wat ik al deed met mijn scriptie, dus ik ben in de commissie gestapt. 

En om nog in te gaan op jouw laatste vraag, er zijn zoveel dingen die me inspireren aan klimaatrechtvaardigheid. Ik heb vluchtelingenwerk gedaan en het zien van de onrechtvaardigheden waar zij mee te maken hebben heeft veel indruk op me gemaakt. Daarnaast heb ik Education & Sociology gestudeerd, waar we geleerd hebben over de onrechtvaardigheden in onderwijs. Dan heb ik het vooral over de verschillen in toegang tot onderwijs voor mensen. Wat me vandaag de dag blijft inspireren is de gemeenschap. Ik geloof erin dat we samen moeten werken om deze gigantische crisis op te lossen en dat we met dit soort bottom-up benaderingen verandering teweeg kunnen brengen. Het inspireert me om rondom mensen te zijn die hier hetzelfde over denken, en het inspireert me om te werken richting het tegengaan van deze onrechtvaardigheden. 

Dankjewel voor je tijd en het willen beantwoorden van mijn vragen. Om dit interview af te sluiten wil ik de link naar het registratieformulier nog even benoemen. Waar kunnen we deze vinden? 

Waar? Online (op zoom). Registreer voor de gratis panel discussie: https://forms.gle/RVWraeqed2c7zMQ47

Volg ons op Social Media!