Artikel» Bol.com: Moeten we ons zorgen maken over online winkelen?

Black Friday bij Bol.com

De hele week horen we het op tv, op de radio, op de winkelruiten: het is black friday, of in sommige gevallen zelfs black week! Korting, korting, korting, kopen, kopen en nog eens kopen. Nu we de Albert Heijn zover hebben weten te krijgen om hun klimaatdoelen bij te stellen is het nu tijd om hun zusterbedrijf bol.com verantwoordelijk te houden. En deze doen vrolijk mee met de black friday gekte. Dus wat is een beter moment om hiernaar te kijken dan op black friday zelf? Neem met ons een kijkje naar bol.com, online consumeren en massa consumptie op zichzelf.

Hoewel er al een tijdje een enorme opmars gaande is in het online consumeren, is deze de laatste jaren pas écht geëxplodeerd. De coronacrisis bracht ‘het kopen met één klik’ in een stroomversnelling die ons allemaal mee neemt. Dit is terug te zien in de cijfers van de pakketbezorging: van 2020 tot 2021 steeg het volume aan bezorgde pakketjes met 24,7% (Amstel, 2022). En hoewel de winkels inmiddels weer open zijn nemen deze cijfers in 2022 nauwelijks af (CBS, 2022) . In ons onderzoek naar de impact van Ahold Delhaize lichten wij daarom nu graag de schijnwerper op één van Ahold’s dochterbedrijven: online winkel Bol.com.

Bol.com’s plannen

Bol.com schetst een rooskleurig beeld. In 2025 wil het bedrijf klimaatneutraal zijn en hier zijn ze ook al hard naar op weg. Alle gebouwen draaien op groene stroom; voortkomende uit zonnepanelen op de distributiecentra en lokale windenergie; wc’s worden doorgespoeld met opgevangen regenwater en ze gebruiken groen gas.  Ook heeft het bedrijf  de hoeveelheid karton bij hun pakketjes verminderd en leveren ze pakketjes door middel van elektrisch transport of zelfs, gewoon met de fiets (Bol.com, 2021). Een geweldige prestatie! Bol.com lijkt er alles aan te doen om hun eigen uitstoot te beperken. Toch willen wij graag van dit artikel gebruik maken om hier wat kanttekeningen bij te maken en te kijken of wat Bol.com doet, nu écht zo vooruitstrevend is.

De bezorging

Laten we het eerst hebben over het transport. Het verduurzamen hiervan is natuurlijk niet iets wat Bol.com alleen zelf heeft bedacht, dit komt ook voornamelijk door de inspanningen vanuit PostNL en DHL (Van Wechem, 2021). Ook noemenswaardig is dat deze initiatieven Bol.com zelf natuurlijk ook een fijn zakcentje opleveren, het optimaliseren van deze dingen bespaart geld op de lange termijn. 

Een aantal onderzoeken noemen dat dit transport überhaupt de reddende engel is van de e-commerce omdat deze logistieke grootmachten dit super efficiënt kunnen later verlopen, grotendeels voor zichzelf om de beste service op de goedkoopste manier te kunnen geven, echter dit zorgt natuurlijk ook voor de meest efficiënte routes met het minste verbruik. In essentie is dit dus beter dan als iedereen op zichzelf naar de winkel zou reizen om hun inkopen te doen. Ook de impact die fysieke winkels hebben op het milieu door simpelweg te bestaan, verwarming, airco, licht, elektriciteit, etc. spelen een rol (Tiwari & Singh, 2011). Natuurlijk is het bestellen van onnodige spullen, nooit duurzaam, iets wat sneller gebeurt bij een online webshop, en waar deze ook op ingericht is. Ook Bol.com maakt zich schuldig aan technieken om impulsaankopen te stimuleren (Van Wechem, 2021).

De verpakking

In 2019 kondigde Bol.com aan dat ze gingen toewerken naar het duurzamer verpakken van hun producten. Dat betekende voor hen, minder loos karton en producten die zonder verpakking konden worden verstuurd zouden ook geen extra karton meer krijgen. Echter bleek dit in de praktijk niet zo makkelijk. Twee en een half jaar na hun initiële belofte klinkt het krijgen van onnodige hoeveelheden verpakking de meesten nog steeds bekend in de oren. Dit heeft te maken met de complexe logistiek van waar de pakketjes vandaan komen, ontoereikende voorraden en de partners van Bol.com, die nog steeds hun verpakkingen grotendeels zelf regelen (Jasmijn, 2021).

Naast het reduceren van uitstoot en kosten, brengt Bol hun duurzaamheidsbeleid nog 1 stap verder, door ook te kijken naar wat ze aanbieden. Zo wil het bedrijf duurzame alternatieven gaan aanbieden voor alle  producten. Op dit moment doen zij dit al  voor 60% van hun aanbod. Daarnaast streven ze nodeloze afvalproducten, zoals wegwerp plastic, uit het assortiment te halen (Zimmerman, 2021). Met deze goede stap bewijst Bol.com dat ze eisen durven te stellen aan hun verkooppartners, en dat ze niet bang zijn om hierdoor omzet te verliezen. 

Doet Bol.com dan genoeg?

Helaas blijft het dan wel bij dit ene concrete voorbeeld van wegwerp plastic, want verder worden er geen andere producten uitgesloten. Onder de term ‘klimaatneutraal zijn’ rekent Bol.com enkel de opslag en distributie. Daarentegen zit de grootste impact natuurlijk in de producten die ze leveren. Over deze productie worden ook geen duurzaamheids voorwaarden gesteld richting de partners. Hiermee laat Bol.com dan ook een groot deel van hun verantwoordelijkheid liggen. Het bedrijf doet wat ze moeten doen, maar ook geen stap extra. Hun oproep tot massaconsumptie tijdens black friday is hier dan ook een goed voorbeeld van en een makkelijke manier hoe ze het goede voorbeeld hadden kunnen laten zien door hier niet aan mee te doen.

Bol.com moet kritisch gaan kijken naar hun verdienmodel, en net zoals de Albert Heijn meer doen aan de uitstoot van hun verkooppartners en hier echt hun verantwoordelijkheid in pakken. Het liefst in een zo klein mogelijke doos.

Door: Merlinda van de Bijl