Alle Ins en Outs over COP26!

Door Jorinde Koornneef & Nikki Nilwik |

        COP26 in Glasgow gaat gepaard met hoge verwachtingen. Volgens Prins Charles is deze COP zelfs onze àllerlaatste kans om vitale beslissingen te maken – alhoewel de Prins van Wales deze uitspraak al meerdere andere malen gedaan heeft… Zo noemde hij de Parijs COP al de laatste kans voor de mens om te reageren en ook in 2009 was de COP in Kopenhagen een last chance saloon, volgens zijne majesteit. Daarnaast is Prins Charles niet echt een betrouwbare bron wanneer het gaat over klimaatverandering, maar fout zit hij in dit geval niet. Andere – wel aanvaardbare – bronnen beamen zijn gedachtegoed ook: volgens Patricia Espinosa, hoofd van de United Nations Framework Convention on Climate Change (UNFCCC), is de taak van COP26 urgent en UN’s secretaris-generaal António Guterres noemde 2021 een make or break jaar voor klimaat agenda’s. Of het onze laatste kans is om moeder aarde te redden, zal ironisch genoeg alleen de tijd ons leren – wat we wel zeker weten is dat COP26 een belangrijke is. Dus wat kunnen we verwachten tijdens COP26? Hoe belangrijk zijn COPs voor veranderingen in het klimaatbeleid? Zorgen ze voor actie of eindigen COPs – zoals Greta Thunberg zo mooi verwoordde – in blah blah blah?  Voordat we terugkeren naar COP26 geven we eerst een wat achtergrondinformatie over de COP, en de maatregelen die uit eerdere edities zijn voortgekomen.

Foto van de klimaattop in Parijs in 2015

        De COP, Conference of Parties, is de jaarlijkse bijeenkomst waar afgevaardigden van 197 landen samenkomen. Deze landen zijn aangesloten bij UNFCCC, een conventie die is opgericht om de uitstoot van broeikasgassen te stabiliseren.  De COP is waar discussies over de UNFCCC en de bijhorende verdragen zoals het Parijs akkoord plaatsvinden en waar nieuwe beslissingen over dit regime worden gemaakt. De aangesloten landen (wat bijna alle landen zijn) kunnen kiezen om de op de COP gemaakte afspraken te ondertekenen. In sommige gevallen – zoals bij het Parijs Akkoord – zijn ze dan wettelijk verplicht deze na te komen.

        De eerste COP vond plaats in 1995 in Berlijn, drie jaar na het opzetten van de UNFCCC. Door het groeiende aantal wetenschappelijke onderzoeken over klimaatverandering, kwam langzaam de realisatie dat klimaatverandering écht een wereldwijd probleem was waarvoor gezamenlijke oplossingen gevonden moesten worden. Helaas zijn we nu, twintig jaar later, nog bezig mensen te overtuigen…. Ondanks het feit dat het klimaatregime vaak te kort schiet, hebben de COPs wél twee belangrijke en bekende uitkomsten gehad: het Kyoto protocol en het eerder genoemde Parijs akkoord.

        Het Kyoto protocol leek in eerste instantie een enorm goede stap; het had namelijk bindende uitstoot limieten, waardoor landen verplicht waren zich aan eraan te houden. Amerika was het hier – natuurlijk – niet meteen mee eens. Om de Verenigde Staten (een land waar veel op uitstoot te winnen valt) te verleiden zich toch aan te sluiten, werd bedacht dat je internationaal emissies mocht ruilen. Helaas, had Amerika nog steeds bindingsangst en weigerde zij mee te doen. Zonder een van de grootste vervuilers als deelnemer en met een vaag systeem van emission trading, werd Kyoto helaas niet het succes waar we allemaal op hadden gehoopt. Vandaar dat men een nieuw verdrag bedacht: het Parijs Akkoord.

        Kort door de bocht is de ambitie van het Parijs akkoord om de opwarming van de aarde onder de 1,5 – 2 graden te houden. Dit in verband met wetenschappelijke voorspellingen over het verloop van klimaatverandering en de onomkeerbare gevolgen als we boven de 1,5 graad opwarming uitkomen. Elk land stelt zijn eigen targets en maakt eigen plannen hoe ze de broeikasgasemissie kunnen verminderen – deze worden ook wel NDC’s, oftewel National Determined Contributions, genoemd. In tegenstelling tot het Kyoto protocol zijn er dus geen harde grenzen gezet voor uitstoot, maar mag ieder land het zelf ‘bepalen’. Het werkte: door deze aanpak sloten bijna alle landen zich aan bij het Akkoord en kon het verdrag tot stand komen. Om de vijf jaar bespreken de landen hun gezette targets en kijken ze of deze zijn gehaald. In principe een goed concept, het enige probleem is dat landen geen hele strenge limieten voor zichzelf bedenken, omdat ze bang zijn dat ze deze niet zullen halen. Dat is één van de redenen dat de COP cruciaal is; zodat landen targets zetten waarmee de ambities wél worden gehaald en zich gedwongen voelen om die na te leven.

        Vooral de aankomende COP26 is belangrijk in dit opzicht, omdat 2021 het jaar is waarin landen verwacht worden hun nieuwe NDC’s onder het Parijs Akkoord in te leveren. Dit betekent dat we kunnen verwachten dat deze NDC’s uitvoerig besproken gaan worden. En dat landen met niet bevredigende NDC’s (wat ze haast allemaal zijn) worden aangesproken en aangemoedigd worden om hun NDC’s te verbeteren. Ten tweede zal COP26 in het teken staan van het al eerder besproken emission-trading. Zoals genoemd ging dit niet heel soepel onder Kyoto en ook onder het Parijs Akkoord vinden landen dit een moeilijk onderwerp. Laten we hopen dat COP26 meer inzicht gaat brengen hierin.

Nu je alle ins and outs weet van de COPs en hun rol in het aanpakken van de klimaatcrisis, wil je vast weten hoe jij op de hoogte blijft van COP26 en de uitkomsten ervan. Begrijpelijk, hier wat tips!

1. 1. Abonneer je op het COP26 Youtube-kanaal:
      Via dit kanaal kan je namelijk alle live-streams van de evenementen die plaatsvinden rondom COP26 volgen. Wil je alvast een sneak-peak van alle evenementen en weten wanneer ze plaatsvinden?

       

   2. Neem dan een kijkje op de UK website van COP26:
      of schrijf je in voor de COP26 nieuwsbrief!

       

   3. Houd vooral onze pagina’s in de gaten
      Want ook het podcast-team zal binnenkort een podcast over COP26 delen!